Waarom gebruiken we een leaderboard in CrossFit?

We houden van open gesprekken en vragen uit de community. Onlangs kregen we een interessante vraag van een van onze leden:

“Ik heb eigenlijk nog nooit begrepen waarom er binnen CrossFit wordt gewerkt met een scorebord waar aan het eind van de WOD de scores worden genoteerd nadat die door de zaal zijn geroepen. Wakkert dat niet ontzettend de competitiedrang aan? In het begin had ik hier ‘last’ van omdat ik mijzelf toch ging vergelijken met anderen die (logisch ook als je al langer aan CrossFit doet) sneller of beter waren dan ik. Dit heb ik al vrij snel naast me neer kunnen leggen hoor, maar ik kan mij voorstellen dat anderen hier eenzelfde gevoel bij hebben.”

Een mooie aanleiding om hier dieper op in te gaan: waarom gebruiken we het leaderboard? Hoe zorg je dat het je helpt groeien in plaats van je te ontmoedigen? In deze blog deel ik mijn eigen ervaring, de psychologie achter competitie én geef ik je praktische tips over hoe je het leaderboard in je voordeel kunt gebruiken.

Mijn eigen strijd met het leaderboard

Toen ik net begon met CrossFit keek ik elke dag meerdere keren naar het leaderboard. “Wat waren de scores tot nu toe van vandaag?” “Welke gewichten hebben ze gebruikt?” “Kan ik deze mensen ‘verslaan’ met de work-out van vandaag?” Deze vragen bepaalden uiteindelijk mijn training met als doel: aan het einde van de dag in de top 5 (of liever nog de top 3) staan. Als dat lukte voelde ik me geweldig, maar als het niet lukte had ik allemaal smoesjes klaar: ‘Het was niet mijn dag.’ ‘De workout lag me niet.’ ‘De anderen hadden betere omstandigheden.’ ‘Mijn kettlebell was zwaarder, daarom heb ik minder rondjes.’ Mijn focus lag vooral op waarom ik niet bovenaan het leaderboard stond, zonder na te denken over wat de training mij nou had gebracht.

Met deze instelling liep ik op den duur steeds tegen hetzelfde probleem aan: alles geven in de work-out en een (voor mij) topprestatie leveren, maar uiteindelijk gefrustreerd en ontevreden de zaal uitlopen. Waarom? Omdat ik mijn scores vergeleek met die van anderen en ik ten opzichte van hen tekort kwam. 

Pas na een flink aantal jaren trainen besefte ik dat het leaderboard niet draait om competitie met anderen, maar om competitie met mezelf. Toen ik mijn oude scores begon te vergelijken, zag ik pas écht hoe ver ik was gekomen. Ik stond soms versteld van mijn prestaties, zelfs na blessures en grote veranderingen in mijn leven. Door dit besef werd het leaderboard voor mij een hulpmiddel in plaats van een stressfactor en kon ik trainingen met een goed gevoel afsluiten, ongeacht mijn plek op het leaderboard.

Waarom gebruiken we het leaderboard?

Het leaderboard in CrossFit heeft verschillende functies. De belangrijkste redenen om het leaderboard te gebruiken zijn voor ons:

Je progressie bijhouden 

Door je resultaten te loggen, kun je zien hoe je vooruitgaat. Misschien til je nu zwaarder, of heb je een workout sneller afgerond dan een paar maanden geleden.

Vriendelijke competitie 

Een beetje gezonde competitie kan je net dat extra zetje geven om harder te werken en jezelf uit te dagen.

Jezelf verantwoordelijk houden 

Door je scores te loggen, kun je objectief bijhouden hoe je traint en of je progressie boekt.

Elkaars prestaties vieren en elkaar aanmoedigen

Het leaderboard is niet alleen een plek om scores te registreren, maar ook om anderen te motiveren. Door reacties of opmerkingen achter te laten onder scores kun je je medesporters supporten en samen successen vieren.

Daarnaast speelt ook groepsdynamiek een rol. Door scores hardop te noemen, creëren we een sfeer van betrokkenheid en motivatie. Dit kan de competitiedrang aanwakkeren, maar ook een gevoel van saamhorigheid versterken: iedereen werkt hard, iedereen heeft zijn eigen doelen en prestaties mogen gevierd worden.

Maar… het leaderboard heeft ook een keerzijde. Als je niet oppast, kan het stress opleveren, je demotiveren of ervoor zorgen dat je je eigen progressie uit het oog verliest.

De psychologie achter competitie en progressie

Competitie kan een krachtig hulpmiddel zijn, maar dan moet je het wel op de juiste manier inzetten. Onderzoek door Decy & Ryan (1985) toont aan dat intrinsieke motivatie, dus gemotiveerd zijn door persoonlijke groei, veel duurzamer is dan extrinsieke motivatie (zoals presteren om anderen te verslaan). 

Gebruik je het leaderboard alleen om de scores van anderen te checken en je mede-atleten te verslaan? Dan kan dit leiden tot stress, perfectionisme en zelfs verminderde prestaties. Maar gebruik je het leaderboard om je eigen vooruitgang te meten, dan bouw je een sterke mindset en blijf je volgens onderzoekers Murayama, Elliot en Yamagata (2011) gemotiveerd, ook op de lange termijn.

Mensen zijn van nature competitief, en competitie kan positieve effecten hebben, mits je het goed beheert. Psychologen hebben ontdekt dat als je elkaar uitdaagt voor een beetje gezonde competitie, dit kan leiden tot verhoogde motivatie, betere prestaties en meer doorzettingsvermogen. Dit komt omdat competitie dopamine vrijmaakt, een stofje dat verantwoordelijk is voor het gevoel van beloning en motivatie (Festinger, 1954).

Tegelijkertijd kan een te sterke focus op competitie ook negatieve gevolgen hebben. Wanneer iemand zich te veel richt op winnen kan dat leiden tot frustratie, faalangst en zelfs burn-out gerelateerde klachten. Dit wordt vooral versterkt als iemand zichzelf constant vergelijkt met anderen in plaats van met zijn eigen vooruitgang. Een goed gebruik van het leaderboard betekent dus dat je het inzet om jezelf te verbeteren, en niet om een (vaak) zelf gefabriceerde strijd aan te gaan met anderen.

Onderzoek toont ook aan dat atleten die hun progressie meten en kleine persoonlijke doelen stellen, vaker een gevoel van voldoening ervaren dan degenen die zich alleen focussen op ranglijsten. Dit benadrukt het belang van het juiste perspectief bij het gebruik van het leaderboard: als een hulpmiddel voor groei en niet als een bron van twijfel of zelfkritiek (Murayama, Elliot & Yamagata, 2011).

Daarnaast blijkt uit studies dat competitie het meest effectief is wanneer het gepaard gaat met sociale ondersteuning. Dit betekent dat een omgeving waarin mensen elkaar aanmoedigen en elkaars prestaties vieren, de positieve effecten van competitie versterkt (Festinger, 1954). Dit sluit perfect aan bij hoe we bij CrossFit Kampen met het leaderboard om willen gaan: niet als een harde ranglijst, maar als een middel om samen beter te worden.

Scaled vs. Rx: beide zorgen voor progressie

Een veelvoorkomend misverstand is dat alleen Rx-scores (de workout uitvoeren zoals voorgeschreven) tellen op het leaderboard. Maar scaled workouts zijn net zo waardevol! Iedereen heeft een ander startpunt en soms moet je een stapje terug doen door ziekte, blessures of privé-omstandigheden. De work-out aanpassen is dan de beste manier om veilig op te bouwen, sterker te worden of (verdere) blessures te voorkomen.

Scaled workouts zorgen ervoor dat je op een technisch correcte manier sterker en fitter wordt, zonder je lichaam te forceren. Je kunt nog steeds progressie meten: misschien til je nu een zwaarder gewicht bij de scaled versie dan een paar maanden geleden, of heb je minder rust nodig tussen de sets. Misschien kun je voor het eerst pijnvrij een beweging maken die voorheen onhaalbaar was. Dit is net zo belangrijk als een Rx-score (of misschien wel belangrijker)!

Dus onthoud: een score op het leaderboard, of die nu scaled of Rx is, weerspiegelt altijd jouw inzet en progressie. Het gaat erom wat jij eruit haalt, niet om hoe je scoort ten opzichte van anderen.

Wil je meer weten over scaling? Recent schreven we de blog ‘Scaling: de sleutel tot jouw CrossFit succes’

Hoe laat je het leaderboard voor je werken in plaats van tegen je?

Vergelijk jezelf met jezelf: Jouw enige echte concurrent ben jijzelf. Kijk naar je eigen progressie, houd je huidige situatie in gedachten en waardeer hoe ver je bent gekomen.

Onthoud dat elke dag anders is: Niet elke workout zal een PR-dag zijn. Soms ben je moe, heb je stress of heeft je lichaam gewoon een mindere dag. En dat is oké! Blijf sporten en accepteer dat je niet altijd 100% kunt presteren.

Focus op de kleine overwinningen: Misschien heb je niet de snelste tijd, maar voelde je techniek beter, of heb je een gewicht bewogen dat eerst onmogelijk leek. Vier deze momenten!

Wees eerlijk en realistisch: Laat je niet beïnvloeden door onrealistische scores. Een goed uitgevoerde workout is altijd waardevoller dan simpelweg een hoge score.

Gebruik competitie als brandstof, niet als stressfactor: Laat het leaderboard een hulpmiddel zijn om je uit te dagen, maar niet om je zelfbeeld te bepalen.

Koppel je scores aan doelen: Wil je sterker worden in een bepaalde beweging? Noteer het (op ons doelenbord bijvoorbeeld) en werk eraan, los van hoe je op het leaderboard staat.

Jouw relatie met het leaderboard

Het mooie aan CrossFit is dat iedereen op zijn eigen niveau werkt. De ene dag sta je bovenaan, de andere dag sta je onderaan en dat is helemaal prima. Het leaderboard is er om je te helpen, niet om je tegen te werken.

Dus is het leaderboard een manier om de competitiedrang aan te wakkeren? Ja en nee. Het is een middel dat op verschillende manieren ervaren kan worden. Voor de één is het een bron van motivatie, voor de ander kan het in het begin overweldigend voelen. Het belangrijkste is dat je het gebruikt als een tool voor je eigen progressie. Uiteindelijk draait het niet om wie bovenaan staat, maar om hoe jij groeit binnen jouw eigen CrossFit reis.

Hoe ervaar jij het leaderboard? Motiveert het je of ervaar je soms stress? Deel je ervaringen met ons in de box! Uiteindelijk draait het om jouw groei en wij zijn er om je daarbij te helpen! 

Heb jij een brandende CrossFit vraag waar je heel graag antwoord op wilt? Deel het met ons in de box en wie weet wijden we er een blog aan!